Nieuwe maatregelen voor zelfstandigen vanaf 1 januari 2023

1 januari 2023

Op 1 januari 2023 veranderde er heel wat voor zelfstandigen. We zetten alles op een rijtje.

 

Hervorming overbruggingsrecht

Het overbruggingsrecht werd grondig hervormd. De nieuwe regels zijn van toepassing op alle onderbrekingen of stopzettingen die plaatsvinden vanaf 1 januari 2023.

Het overbruggingsrecht wordt toegekend in bepaalde situaties van onderbreking of stopzetting van een zelfstandige beroepsactiviteit. Het bestaat uit een uitkering en het behoud van de rechten op geneeskundige verzorging en arbeidsongeschiktheids-, invaliditeits- en moederschapsuitkeringen zonder bijdragebetaling.

Eerst een vooral worden de toekenningsregels voor alle gevallen van onderbreking of stopzetting gestandaardiseerd. De situaties die in aanmerking komen blijven wel ongewijzigd:

  • gedwongen onderbreking of stopzetting
    • faillissement
    • natuurramp
    • brand
    • beschadiging
    • allergie
    • beslissing van een derde economische actor of een gebeurtenis met economische impact
  • stopzetting door economische moeilijkheden
    • leefloon
    • vrijstelling van bijdragen
    • laag inkomen

Daarnaast is voortaan een beperkte cumulatie met een beroepsactiviteit en/of vervangingsinkomen mogelijk:

  • De cumulatie met een beroepsactiviteit is alleen toegestaan wanneer je al je beroepsactiviteiten, van welke aard ook, gedurende minstens 1 volledige kalendermaand volledig onderbroken hebt. Voor elke volledige kalendermaand waarin je geen enkele beroepsactiviteit uitoefent, mag je de uitkering van het overbruggingsrecht vervolgens gedurende 1 maand cumuleren met een beroepsactiviteit. De cumulatie is beperkt in de tijd tot maximum 3 maanden. Je uitkering wordt in deze periode ook degressief verminderd met respectievelijk 25%, 50% en 75%.
  • De cumulatie met een vervangingsinkomen is mogelijk zolang de som van de uitkering overbruggingsrecht en het andere vervangingsinkomen niet hoger is dan de uitkering van het overbruggingsrecht. Bij overschrijding zal het bedrag van het overbruggingsrecht verminderd worden. De cumulatie is niet beperkt in de tijd.

Tenslotte krijg je als zelfstandige een basispakket van 12 maanden uitkering en 4 kwartalen behoud van bepaalde sociale rechten. Dit basispakket kan worden aangevuld met extra maanden en kwartalen, afhankelijk van het aantal pensioenvormende kwartalen tussen twee gebeurtenissen.

Per gebeurtenis blijft de duurtijd van het overbruggingsrecht wel beperkt in de tijd tot maximum 12 maanden uitkering en 4 kwartalen behoud van bepaalde sociale rechten.

 

Primostarter na arbeidsongeschiktheid

De bijdrageregeling van de primostarters werd vanaf 1 januari 2023 uitgebreid naar zelfstandigen in hoofdberoep die terug aan de slag gaan na een periode van arbeidsongeschiktheid of invaliditeit. Hierdoor betaal je voor de eerste vier kwartalen vanaf de hervatting minder sociale bijdragen als je inkomsten beperkt zijn.
Deze maatregel geldt zowel in geval van toegelaten activiteit tijdens de arbeidsongeschiktheid of invaliditeit als in geval van volledige hervatting van de activiteit. Voorwaarde is wel dat je minstens 2 opeenvolgende kwartalen gelijkstelling wegens ziekte hebt genoten.

 

Uitbreiding vaderschaps- en geboorteverlof

Onder bepaalde voorwaarden heb je als zelfstandige recht op het vaderschaps-en geboorteverlof.

Voor geboortes tot en met 31 december 2022 kan je je beroepsactiviteit gedurende maximum 15 volledige of 30 halve dagen onderbreken. Voor geboortes vanaf 1 januari 2023 wordt dit verhoogd tot maximum 20 volledige of 40 halve dagen.

 

Uitbreiding adoptieverlof

Als je als zelfstandige een minderjarig kind adopteert, kan je onder bepaalde voorwaarden adoptieverlof opnemen.

Elke adoptieouder heeft recht op een basisperiode van 6 weken. De basisperiode kan met een bijkomende periode worden verlengd, die onder beide adoptieouders moet worden verdeeld. Deze extra periode wordt verhoogd van 2 naar 3 weken. De verhoging is enkel van toepassing als het adoptieverlof ten vroegste start op 1 januari 2023.

 

Uitbreiding pleegouderverlof

Als je als zelfstandige een minderjarig kind onthaalt in het kader van langdurige pleegzorg, kan je onder bepaalde voorwaarden pleegouderverlof opnemen.

Elke pleegouder heeft recht op een basisperiode van 6 weken. De basisperiode kan met een bijkomende periode worden verlengd, die onder beide pleegouders moet worden verdeeld. Deze extra periode wordt verhoogd van 2 naar 3 weken. De verhoging is enkel van toepassing als het pleegouderverlof ten vroegste start op 1 januari 2023.